جشن اسفندگان یا سپندارمذگان برابر است با پنجمین روز از ماه اسفند در همه گاهشماری.های ایرانی.
چنانکه در منابع ایرانی آمده است، جشن سده پس از ۴۰ روز از شب یلدا یا چله، و پس از ۱۰۰ روز از اول آبان قرار دارد. همچنین جشن سده، پیش از ۲۵ روز از جشن اسفندگان است.
این اندازه.ها و فاصله.های تعریف شده در متون و منابع کهن ایرانی، تنها با گاهشماری ایرانی با ماه.های سی و یک روزه (مبدأ هجری خورشیدی فعلی) که بزرگترین دستاورد دانش گاهشماری در جهان است، مطابق است؛ ولی با کتابچه.ای نوساخته که در چند سال اخیر در ایران با نام سالنمای دینی زرتشتیان چاپ می.شود، مطابقت پیدا نمی.کند. چرا که در این کتابچه، فاصله ۱۰۰ روزه از اول آبان تا جشن سده به ۱۰۶ روز، فاصله ۴۰ روزه شب یلدا تا جشن سده به ۴۶ روز، و فاصله ۲۵ روزه جشن سده تا اسفندگان به ۱۹ روز رسیده است. این فاصله.ها با هیچکدام از اسناد و منابع و تاریخ.نامه.های ایرانی هماهنگی ندارد.
اینها نمونه.هایی از آشفتگی.هایی است که منتشرکنندگان این کتابچه در ذهن نوجویان ایجاد کرده و نه تنها نظام قانونمند گاهشماری ایرانی را مخدوش کرده.اند، بلکه اختلال.هایی نیز در تقویم سنتی یزدگردی زرتشتی که در میان بسیاری از زرتشتیان ایران و عموم زرتشتیان هند و جهان رواج دارد، به وجود آورده.اند.
معدودی که از این شبه تقویم نوساخته دفاع می.کنند، عملاً در نوشته های خود از این فاصله.های ۱۰۰ روزه و ۴۰ روزه و ۲۵ روزه یاد می.کنند، اما گفتار خود را بگونه.ای با توصیف.های زیبا و شعر و ترانه ترتیب می.دهند که خواننده غیردقیق متوجه نشود این اعداد و ارقام با آن سالنما هیچگونه انطباقی ندارد.
همانگونه که می.دانید، من و دیگران در این زمینه بارها نوشته.ایم و پرسش.هایی را در رسانه.های گوناگون خطاب به تهیه.کنندگان ناشناس آن مطرح کرده.ام. این پرسش.ها تاکنون بدون پاسخ مانده است. چرا که هرگونه پاسخی می.تواند موجب افشای قدمت بیست ساله این تقویم، دستکاری.های فراوان در گاهشماری ایرانی و زرتشتی، نبود هیچگونه سامانه کبیسه.گیری و تعریف مشخص از طول سال، مبدأ سالشماری ساختگی و نیز اختلاف.های فراوان با دیگر زرتشتیان جهان شود که چنین دستکاری.هایی در قواعد سنتی و دینی را نادرست می.شمارند.
از این رو، زمان درست شب یلدا برابر با شامگاه ۳۰ آذر، جشن سده در ۱۰ بهمن و جشن اسفندگان در ۵ اسفند است. کسانی که از روز دیگری نام می برند، می..باید بجای کوشش برای انحراف ذهن خواننده، به توجیه و توضیح این فاصله.های منطقی و تعریف شده که خود نیز به آن باور دارند، برآیند و سپس دست بکار تغییر روزهای جشن های ملی ایران که در طول هزاران سال در گستره پهناور سرزمین.های ایرانی تثبیت شده.اند، بشوند.
۱- جشن سده قرار است که ۱۰۰ روز پس از آغاز سرما باشد. اینکه شروع سرما حتما اول آبان باشد درست نیست مگر اینکه جشنی به این مناسبت هم وجود می‌داشت.
۲- طبق همان اسنادی که می‌گویید، روزهای ماه‌ها باید ۳۰ روزه باشند و اینچنین ۲۹ بهمن همان ۵ اسفند واقعی است.
۳- شب چله (یلدا) و جشن (سده) که اولی دائما طولانی‌ترین شود و دومی دائما پایان چله است می‌توانند در همین زمان تقویم خورشیدی ثابت باشند ولی بقیه‌ی مناسبت‌ها باید طبق تاریخ اولیه خود باشند.
۴- سال کبیسه یک بدعت است که با همان جشن‌های آتش پایانی سال، نیازی به آن نبود چون این جشن آتش می‌تواند تا زمان تحویل سال طول بکشد و ۵ روز و ۶ ساعت باشند.
۵- قرار نیست هرکس آدم معروفی در زمینه‌ای شد، حرفش وحی منزل باشد. دانشمندان واقعی ( که هر کدام تحولی در علم یا جهان ایجاد کرده بودند) هم، دارای اشتباهاتی گاه مشترک بوده‌اند. چه برسد به کسانی که گاه یک پژوهشگر ساده هستند.