جاده اصفهان شیراز شهرازکنار شهر استخر می گذرد . این جاده شهر را به دو نیم تقسیم کرده است
از مراحل آغازین شکوفایی شهر استخر در دوره پیش از ساسانی اطلاعات چندانی در دست نیست.برخی باستان شناسان شهر استخر را منطقه عامه نشین دوره هخامنشی دانسته اند. از دوره پیش از هخامنشی نیز چند سکه از شاهان پاری در استخر پیدا شده است. در دوره اسلامی شهر استخر با توجه به شورش مردم آن چندین بار مورد غارت قرار گرفت. پس از آن با رونق گرفتن شهر شیراز ، استخر تنها یک پادگان نظامی بود تا در دوره آل بویه به کلی ویران گشت.
ادامه درادامه نوشتار
از مراحل آغازین شکوفایی شهر استخر در دوره پیش از ساسانی اطلاعات چندانی در دست نیست.برخی باستان شناسان شهر استخر را منطقه عامه نشین دوره هخامنشی دانسته اند. از دوره پیش از هخامنشی نیز چند سکه از شاهان پاری در استخر پیدا شده است. در دوره اسلامی شهر استخر با توجه به شورش مردم آن چندین بار مورد غارت قرار گرفت. پس از آن با رونق گرفتن شهر شیراز ، استخر تنها یک پادگان نظامی بود تا در دوره آل بویه به کلی ویران گشت.در کاوشهای سال ۱۹۳۰ تعداد۱۰۵۱ سکه در استخر کشف شد که ۱۹ سکه مربوط به دوره پیش از ساسانی، ۶۰ سکه ساسانی و ۹۰۰ سکه مربوط به دوره اسلامی بودند. مسجد شهر استخر با مصالح هخامنشی هنوز در شهر استخر دیده میشود
پیش از این فرض میشد که مصالح سنگی مسجد استخر از تخت جمشید که در ۷کیلومتری استخر قرار دارد به این محل آورده شده باشد اما تحقیقات اخیر نشان داد که این مصالح مربوط به کاخی هخامنشی در محوطه استخر هستند. پلییانوس از حمله آنتیوخوس سوم به یکی از شهرهای فارس برای غارت معبد آن نام میبرد که به مقاومت مردم این شهر به شکست انجامید. این شهر شاید همان استخر باشد و معبد آن همان معبد آناهیتای معروف دوره ساسانی باشد.
حفاری علمی دقیقی در این شهر انجام نشده است. در صورت این عمل اطلاعات گران قدری از نحوه زندگی هخامنشیان بدست می آید
ستونهای سنگی هخامنشی در کنار دیوار کاه گلی مورد استفاده عشایر
منبع: برگرفته از ایران اطلس
