پس از سقوط اتابکان لر کوچک توسط شاه عباس صفوی اول، سلسله دیگری از وابستگان به این خاندان در نواحی لرستان پشتکوه تشکیل گردید که تحت عنوان سلسله والیان لرستان از آنها نام برده می شود. این سلسله به دست شاه عباس اول تشکیل شد تا جایگزین سلسله اتابکان لر کوچکی باشد که رابطه زیاد گرمی با حکومت مرکزی نداشتند.
بر اساس اطلاعات موجود در منابع و مآخذ، بنیانگذار این سلسلهشخصی به نام حسین خان از طایفه سلویزی (سله ورزی) بود. این طایفه از طوایف موجود در لرستان محسوب میشد. آنها ادعا داشتند که از اعقاب و وابستگان حضرت علی (ع) و از نوادگان حضرت ابوالفضل عباس (ع) می باشند که در بعضی منابع به آنها عباسی می گفتند. [۱]
بر اساس نوشته های مورخین معروفی مانند: حمداله مستوفی، اسکندربیگ منشی و ملاجلال منجم یزدی، حسین خان بنیانگذار سلسله والیان از قبیله سلویزی و فرزند شخصی به نام منصور و از خوانین دربار اتابکان لر خورشیدی بوده است [۲] و منصور بیگ و اجدادش از طایفه ی سله ورزی یا سلویزی بوده اند و کمپفر در سفرنامه خود در مورد اصل و نسب آنان نوشته است که حسین خان و اعقابش از وابستگان سلسله اتابکان و از گروه طوایف لر بوده اند. [۳]
سرکشی و عصیان آخرین اتابک خورشیدی که از تیره ی اصلی طایفه سله ورزی قبیله چنگروی بود [۴] باعث شد که شاه عباس اول در صدد نابودی وی برآید و سرانجام پس از انقراض سلسله اتابکان لر کوچک، حکومت و فرمانروایی لرستان را به تیره کم نام و نه چندان شناخته شده ای «فیلی هایی که یکی دیگر از طوایف سلورزی بود» واگذار کند و خاندان حسین خان از زمان شاه عباس کم کم چنان اهمیت پیدا کردند که تیره کوچک فیلی شهرت طایفه سله ورزی و قبیله چنگروی را تحت الشعاع خود قرار داد و از آن زمان به بعد لرستان لر کوچک به لرستان فیلی مشهور شد و به تمام طوایف و قبایل ساکن در لرستان لر کوچک، طوایف فیلی می گفتند و بعدها که در زمان قاجارها محدوده قلمرو فرمانروایی و حاکمیت والیان لر به پشتکوه منحصر گردید، نام فیلی نیز منحصراً به طوایف و عشایر پشتکوه لرستان (استان ایلام کنونی) اطلاق شد. [۵]
منابع:
۱- مولف دکتر مرتضی اکبری، تاریخ ایلام، قم انتشارات فقه چ دوم اسفند ۱۳۸۶ ص ۳۸۲
۲- ملاجلال منجم یزدی، ص ۱۵۹-۱۶۰ و اسکندربیگ منشی، جلد ۲، ص ۸۶۴
۳- انگلفرت کمپر، سفرنامه، ترجمه کیکاووس جهانداری (تهران: نشر خوارزمی ۱۳۶۸) ص ۱۶۱-۱۶۲
۴- حمداله مستوفی، تاریخ گزیده، ص ۵۵۰-۵۵۱ و شرف الدین بدلیسی، تاریخ کرد و کردستان (شرف نامه) ص ۵۷ (وی از طایفه سله ورزی تحت عنوان سلبوری یاد کرده و از قبیله چنگروی به نام جنگروی یاد کرده است.
۵- راولینسون، ص ۵۲
