اوج شکوه و اقدار هخامنشیان

دان:چکیده اقدامات داریوش بزرگ هخامنشی پس از رسیدن به سلطنت:

پس از ماجرای بردیای دروغین و جلوگیری از تجزیه امپراطوری ایران توسط هفت هم قسم هفت نجیب زاده پارسی به سرکردگی داریوش جوان پادشاه نوپا از آغاز سلطنت خویش با شورشهای متعدد در سراسر کشور مواجه گشت(۵۲۲ قبل از میلاد)این شورش ها در شوش،عیلام،پارس،ماد،ارمنستان،رخج،مرو،بابل و پارت رخ داد که سخت ترین این شورش ها شورش بابل و پارت بود.در رفع این شورش ها داریوش خستگی ناپذیر نوزده جنگ کرد و ۹ پادشاه را تنبیه نمود پس از اعاده امنیت توجه داریوش به سرزمین های دوردست غربی مانند لیدی و مصر جلب شد.

شورش مصر را خود شخصا سرکوب کرده و شورش لیدی را نیز توسط افرادش به پایان رسانید.قلمرو داریوش بزرگ از لیبی و مصر تا دره سند، از دریای سیاه تا اقیانوس هند، کشورهای چهارگانه(مصر و حبشه و فلسطین و فینیقیه) و دانوب و مقدونیه و قبرس بود.امپراطوری داریوش بیشترین وسعت را داشت.پس از آرام کردن تمام امپراطوری از شورش مهم ترین اقدام داریوش بزرگ ایجاد یک دستگاه منسجم اداری بود.مرکز امپراطوری داریوش در ولایت انشان(عیلام سابق) و پس از آن در پرسپولیس بود. داریوش تابستان ها در اکباتان و تختگاه خانوادگی پاسارگاد و بیشتر اوقات در شوش در تختگاه باستانی انشان بود.داریوش قلمرو وسیع هخامنشیان را به ایالات یا ساتراپی های مختلف تقسیم کرد.

هر ساتراپی یک ارگبد که فرمانده قلعه و محافظان شهر بود داشت.همچنین هر ایالت دارای مسئول امور مالی برای اسناد و دفاتر مالیاتی و بازرسانی دقیق،کارآزموده و صاحب اختیار که چشم و گوش شاه خوانده می شدند بودند.داریوش قاضی هایی برای نظارت بر اجرای قانون تعیین کرد و جاده هایی امن و مرتب احداث کرد و دستور داد چاپارهای سریع السیر بر این جاده ها بگمارند.جاده های اصلی احداث شده یکی جاده آسان گذر و منظم که بابل را به مصر و دیگری جاده شاهی بود که شوش را به ساردیس در لیدی متصل می کرد.داریوش راه های دریایی ایجاد کرد و هیئت هایی برای تحقیق در راه های دریایی اقیانوس هند و دریای سرخ فرستاد. داریوش بزرگ در مشرق رود نیل کانالی حفر نمود که مدیترانه را به دریای سرخ و دریای پارس متصل کرد.

داریوش نظام واحد پولی که سکه طلایی بنام دریک(زریک) پشتوانه آن بود ایجاد کرد. داریوش سیاست تسامح کوروشی را هم نسبت به پیروان ادیان مختلف با همان بلند نظری خویش دنبال کرد و به یهود اجازه داد تا معبد خود را در اورشلیم بنا کنند. حکومت او پدرانه بود، سلطنت خود را عطیه اهورامزدا می دانست و به اینکه خودش و خانواده اش هرگز به مردم ستم نکرده اند و به راه ناروا نرفته اند در کتیبه بیستون می بالید. داریوش بزرگ برای ایجاد ایمنی از جانب اقوام مجاور مانند سکاهای جنوب روسیه لشگر کشی های تنبیهی انجام داد و در بازگشت از این لشگرکشی بدون دغدغه سکاها داریوش به هند لشگر کشید(۵۱۲ قبل از میلاد) از رود سند گذشت و قسمتی از پنجاب را تصرف کرد.در سالهای سلطنت داریوش بزرگ هخامنشی یک بار آسیای صغیر(ولایات یونانی تبار امپراطوری ایران) دست به شورش زدند و شهر ساردیس را غافلگیر کرده و آتش زدند.

سرانجام پادگاهنهای ایرانی جهازات آرتریایی و آتنی را مغلوب کردند و داریوش عاملان شورش را مجازات کرد و فرستادگانی به شهر های یونان گسیل داشت و آنها را دعوت به اظهار انقیاد و تقدیم آب و خاک به امپراطور بزرگ کرد. سه شهر یونان بنام های آرتریا، آتن و اسپارت فرستادگان ایران را به قتل رساندند و با هم متحد شدند. لشگر داریوش بزرگ تحت فرمان برادر زاده اش ارتافرنس و سرکرده مادی بنام داتیس به یونان اعزام شد. آرتریا تسخیر و منهدم شد. در نبرد با آتنی ها در ماراتن در دشت آتیک خبر شورش در مصر و بیم اتحاد آتن و مصر به سپاه ایران رسید و سپاه ایران ااز یونان عقب نشست. شورش مصر همزمان با پیری و بیماری امپراطور قدرتمند جهان یعنی داریوش بزرگ بود و مانع از سرکوبی مصر و انتقام از آتن شد. شاه بزرگ سخت بیمار شد و در سال ۴۸۶ قبل از میلاد چشم از جهان فرو بست و سرکوبی شورش مصر و انتقام از آتن بعهده خشایارشای بزرگ نهاده شد…