تجزیه ایران
در آغاز سده ی هفدهم میلادی ( سده ی یازدهم خورشیدی ) سرزمین یگانه ی ایرانیان از سوی روسیان و انگلیسیان تجزیه شد و در این فرگشت ، قرار دادهای بسیاری بر ملت ایران تحمیل شد . این قرار دادها ، عبارتند از :
۱ – قرارداد گلستان ( ۱۱۹۲خ / ۱۸۱۳ م ) جدایی بخش بزرگ قفقاز
۲ قرارداد ترکمان چای ( ۱۲۰۶ خ / ۱۸۲۸ م ) جدایی دیگر بخش های قفقاز
۳ – قرار داد پاریس ( ۱۲۳۶ خ / ۱۸۵۷ م ) جدایی بخشهایی از خراسان بزرگ از ایران
۴ حکمیت گلد اسمد ( ۱۲۵۰ خ / ۱۸۷۱ م ) جدایی بخشهایی از بلوچستان
۵ – حکمیت گلد اسمید ( خ / ۱۸۷۳ م ) جدایی بخشهایی از سیستان
۶ – قرار داد اخال ( ۱۲۶۰ خ / ۱۸۸۱ م ) تجزیه سرزمینهای خوارزم و فرا رود
۷ – تجزیه ولایت سلیمانیه بر پایه عهد نامه ی دوم دوم ارزروم ( ۱۲۲۶ خ / ۱۸۷۴ م )
۸ – تجزیه ولایت خانقین بر پایه مقاوله نامه ی تهران ( ۱۲۹۰ خ / ۱۹۱۱ م )
۹ – تجزیه آگری ( آرارات ) کوچک ( ۱۳۱۱ خ / ۱۹۵۴ م )
۱۰ – تجزیه قریه ی فیروزه ( ۱۳۳۳ خ / ۱۹۵۴ م)
۱۱ – تجزیه بحرین ( ۱۳۴۹ خ / ۱۹۷۰ م )